
برآوردها حاکی از آن است که میزان واردات بنزین در سال ۱۴۰۲ حدود ۲ میلیارد دلار بوده و پیشبینی میشود این رقم در سال جاری به حدود ۳ میلیارد دلار افزایش یابد. یکی از راهکارهای اساسی برای جبران بخشی از این ناترازی که در دولتها مغفول مانده، دوگانهسوز کردن خودروها یا سیانجی (CNG) است. این اقدام میتواند بهطور چشمگیری مصرف بنزین را کاهش دهد و وابستگی به واردات آن را کم کند.
مزایای استفاده از سیانجی نسبت به بنزین و گازوئیل
استفاده از گاز طبیعی فشرده (CNG) بهعنوان سوخت خودروها، نسبت به بنزین و گازوئیل مزایای چشمگیری به همراه دارد. از جمله این مزایا میتوان به کاهش آلایندگی و کاهش هزینههای سوخت اشاره کرد. ایران که سومین تولیدکننده بزرگ گاز طبیعی در جهان به شمار میرود، روزانه ۸۵۰ تا ۹۰۰ میلیون متر مکعب گاز تولید میکند که تنها ۲ تا ۳ درصد آن در صنعت سیانجی و مصرف خودروها استفاده میشود.
گاز طبیعی فشرده به دلیل قیمت پایینتر نسبت به بنزین و گازوئیل، هزینههای سوخت خودروهای CNG را کاهش میدهد. در بسیاری از کشورها، به دلیل تولید داخلی گاز طبیعی، هزینه این سوخت نسبت به سوختهای وارداتی دیگر کمتر است، که به این ترتیب وابستگی به منابع خارجی کاهش مییابد.
از سوی دیگر، موتورهای خودروهایی که از CNG استفاده میکنند، به دلیل سوخت تمیزتر و نبود مواد آلاینده، کمتر دچار فرسایش و خرابی میشوند و عمر طولانیتری دارند. سیستمهای احتراق این موتورها نیز آسیب کمتری میبینند که در نهایت به کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات کمک میکند.
گسترش استفاده از CNG در سطح جهانی
سوخت cng در چندین کشور به عنوان یک منبع انرژی پایدار و اقتصادی مورد استفاده قرار میگیرد. از جمله کشورهایی که استفاده گستردهای از CNG دارند، میتوان به این موارد اشاره کرد:
پاکستان
پاکستان یکی از بزرگترین مصرفکنندگان CNG در جهان است. این کشور به دلیل قیمت پایین گاز طبیعی و تمرکز بر کاهش آلودگی هوا و استفاده بهینه از منابع انرژی، استفاده زیادی از CNG در حملونقل عمومی و خودروهای شخصی دارد. در حدود ۳-۴ میلیون خودرو در پاکستان از CNG استفاده میکنند.
آرژانتین
آرژانتین یکی دیگر از کشورهایی است که استفاده از CNG در خودروها به طور گستردهای رواج دارد. در این کشور، دولت سیاستهای حمایتی برای ترویج استفاده از CNG در حملونقل عمومی و خودروهای شخصی اتخاذ کرده است.
برزیل
در برزیل، استفاده از CNG در کنار سایر سوختهای تجدیدپذیر به عنوان راهکاری برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی معمولی و کاهش آلودگی مورد توجه قرار گرفته است. این کشور از بزرگترین مصرفکنندگان گاز طبیعی در حملونقل است.
هند
هند نیز به عنوان یکی از کشورهایی که از CNG در حملونقل استفاده میکند شناخته میشود. دولت هند طرحهایی را برای گسترش استفاده از CNG به ویژه در خودروهای عمومی و اتوبوسها ارائه داده است.
صرفهجویی ۴.۴ میلیارد دلاری با توسعه سیانجی
گاز طبیعی فشرده (سیانجی) بهعنوان یکی از سوختهای پاک و بومی در ایران شناخته میشود. بر اساس آخرین گزارشهای منتشر شده از شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، در سال جاری روزانه ۱۹.۱ میلیون مترمکعب سیانجی در ناوگان حملونقل کشور مصرف میشود.
این میزان مصرف در مقایسه با سالهای گذشته کاهش یافته است. هر مترمکعب گاز سیانجی معادل یک لیتر بنزین است و میتواند جایگزین این سوخت در خودروها شود. به عبارت دیگر، با فرض مصرف روزانه ۲۰ میلیون مترمکعب سیانجی و در نظر گرفتن تفاوت قیمت این سوخت نسبت به بنزین و گازوئیل، صنعت سیانجی سالانه قادر به صرفهجویی ۴.۴ میلیارد دلار در ارزبری کشور است.
روند رشد صنعت سیانجی در ایران از دولتهای نهم و دهم آغاز شد، به گونهای که میزان مصرف این سوخت از ۰.۴ میلیون مترمکعب در روز در سال ۸۴ به ۱۹ میلیون مترمکعب در روز در سال ۹۱ رسید. از آن زمان تاکنون، مصرف روزانه سیانجی تقریباً ثابت باقی مانده و در حال حاضر به ۱۹.۱ میلیون مترمکعب رسیده است.
۲۵۰۰ جایگاه CNG، راهی برای آینده پایدار
ایران در حال حاضر به حدود ۲۵۰۰ جایگاه سیانجی مجهز است که خودروها میتوانند از گاز طبیعی در آنها استفاده کنند. این جایگاهها بیش از ۱۸ هزار نازل سوخت سیانجی دارند که به راحتی گاز مورد نیاز خودروها را تأمین میکند.
این زیرساخت وسیع نه تنها به کاهش آلایندگی هوا و حمایت از محیط زیست کمک میکند، بلکه با کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی وارداتی، نقش اساسی در تأمین انرژی کشور ایفا مینماید. به همین دلیل، شبکه سیانجی بهعنوان یک منبع استراتژیک و اقتصادی برای ایران شناخته میشود.
نیمی از ظرفیت سیانجی ایران خالی مانده است
تا کنون در ایران، بیش از هزار مرکز خدمات سیانجی راهاندازی شده که در مجموع شامل بیش از هزار کارگاه فعال است. این تعداد مرکز به این معناست که هیچ خودروی گازسوزی در کشور وجود ندارد که از دریافت خدمات محروم باشد. استانداردهای صنعت سیانجی بهطور دقیق و کامل تعریف شده و در سراسر کشور بهطور جدی رعایت میشود. در حال حاضر، حدود ۳۵ هزار نفر در این صنعت مشغول به کار هستند و چهار تا پنج میلیون خودرو در کشور از سیانجی بهعنوان سوخت استفاده میکنند. این آمار بهوضوح نشاندهنده اهمیت اقتصادی و پویایی صنعت سیانجی بهعنوان یکی از منابع حیاتی و ثروت ملی کشور است.
ظرفیت تولید و عرضه سیانجی در ایران روزانه ۴۰ میلیون مترمکعب است، اما در حال حاضر تنها نیمی از این ظرفیت مورد استفاده قرار میگیرد. بهرهبرداری بهینه از این منابع میتواند به صرفهجویی روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین منجر شود. این موضوع بهوضوح نشان میدهد که چرا باید از این صنعت استفاده بیشتری کرد.